Menu

Contacteer ons
03 755 67 48

Meubeltjes van Thonet

Deze maand gaan we in op het verzoek van een van de klanten, om meer info over "Thonet" te verstrekken. Iedereen kent ze wel de meubeltjes van gebogen hout, de tijdloze modellen stoelen en fauteuils. Wisten jullie echter dat deze al meer dan 150 jaar geleden ontworpen en in productie werden genomen ?
 
Michaël Thonet (1796-1871) is de naam van de ontwerper. Hij werd geboren in Boppard am Rhein, Duitsland. Op 23 jarige leeftijd begon hij een eigen meubelwerkplaats waar hij de traditionele meubels maakte, in Biedermeierstijl, de stijl die toen populair was.
Nieuwsgierig als de jonge man was, experimenteerde hij met het buigzaam maken van hout. In de scheepsbouw werd er al gebruik van gemaakt. In Engeland kende men al de Hoopback Windsor stoel die een ronde rugleuning uit één stuk gebogen had. Ook de Amerikaan Samuel Gragg had reeds twintig jaar eerder een patent gekregen op een stoel die gemaakt was van verlijmd en gebogen fineer. Beide ontwerpen waren handmatig te maken stukken en niet geschikt voor massaproduktie en dus duur.
Meer dan waarschijnlijk wist Thonet in het kleine dorpje in Duitsland niets van deze beide experimenten, want hij probeerde gedurende vele jaren verschillende technieken uit met een al dan niet geslaagd resultaat. Helemaal tevreden was hij echter niet. Tot hij ontdekte dat je hout beter met stoom kunt buigen dan met kokend water ! Massief beukenhout en harde mahonie konden met stoom heel goed gebogen worden. Door de stoomtechniek was er nu veel minder tijd nodig om een stoel te maken, immers de rugleuning en achterpoten konden nu uit een lengte hout gebogen worden zodat het niet meer nodig was met de hand gezaagde verbindingen in elkaar te passen.
De Boppard armleuningstoel is het eerste meubelstuk dat Michaël Thonetvervaardigde. Deze armstoel was meteen een groot succes ! De dunne, gebogen metalen en houten onderdelen gaven de stoel een luchtiger uiterlijk dan de zware Biedermeier stoelen.
Prins Clemens von Metternich zag op een internationale tentoonstelling in Koblenz deBoppard stoel van Thonet in 1841. De prins raadde hem aan om zich in Wenen te vestigen, waar hij Thonet kon introdueren in de hoogste Weense kringen. Het waren echter moeilijke jaren voor Michaël Thonet. Hij bezat geen eigen werkplaats, zijn modellen waren op dat ogenblik nog te nieuw, te revolutionair. Men beschouwde ze meer als curiositeiten dan als funtionele meubelstukken.
Maar dan kwam er een opdracht binnen voor een paar honderd stoelen voor het paleis Liechtenstein in Wenen. De eenvoudige, lichte stoelen die in een gebeitste en in een vergulde versie geleverd moesten worden werden de Liechtenstein-stoel genoemd.
Deze stoel is een typisch product voor de ontwerpen van Thonet.
Opgebouwd uit slechts enkele onderdelen zoals een gebogen rug die in de achterpoten doorloopt, een circelvormige zitting met licht gebogen voorpoten : een decoratieve en snel te maken stoel. Deze twee kenmerken zijn typerend voor het succes van alle Thonet ontwerpen.
Uiteindelijk kon Michaël Thonet zijn eigen meubelatelier beginnen in 1849 en in 1851 opende hij zelfs al zijn eerste meubelfabriek ! In 1853 namen zijn zoons de firma over en werd het bedrijf "Gebroeders Thonet" genoemd. Michaël bemoeide zich niet meer met de financiële en organisatorische kant van het bedrijf, maar ging helemaal op in zijn favoriete bezigheid, nl het ontwerpen.
In 1859 ontwierp hij de stoel nr 14 (nummer 14 in de Thonet catalogus), de stoel waarmee hij wereldberoemd werd. Deze stoel lijkt veel op de Boppard stoel, lichtgewicht, gebogen beukenhout, eenvoudig van model, ijzerster en heel goedkoop. Het was in café Daum in Wenen dat deze stoel voor het eerst gebruikt werd. Dit populaire trefpunt voor journalisten was een uitstekende start. De journalisten waren laaiend enthousiast over deze lichte en comfortabele stoel en zij zorgden ervoor dat deze stoelen in zeer korte tijd bekend werden. Deze stoel kreeg de populaire naam "Daum stoel".
Een jaar later was het opnieuw prijs. Michaël Thonet ontwierp opnieuw een topper ; een prachtige gebogen houten schommelstoel, in de catalogus vermeld onder nummer 1.
Na het overlijden van hun vader in 1871, zetten zijn zoons het bedrijf voort. Ze gaven een catalogus met systeemmeubels uit, waarmee de klanten op een goedkope manier hun eigen interieur konden samenstellen. Kapotte onderdelen als een rieten zitting, kon gemakkelijk vervangen worden. De Thonetcollectie bestond al lang niet mere alleen uit banken en stoelen. Paraplubakken, wiegen, wandelwagens, wandklokken, bloemenstandaards, tafels, alles kon gemaakt worden uit gebogen hout. Er werden winkel geopend in Londen en New York, het aantal fabrieken werd uitgebreid tot zeven.
Auguste Thonet, een van de broers, kwam tot de constatatie dat er een nieuwe trend populaire werd, de stalen buismeubels. Besloten werd de modellen van bekende ontwerpers in stalen buizen uit te voeren. Het model "Freiswinger" van ontwerperMies van der Rohe, een gebogen buisstoel zonder achterpoten werd in 1927 een enorm succes dat nu nog iedereen kent. In de jaren dertig en veertig waren er weinig ontwikkelingen door de politieke situatie. Een kleinzoon pakte de draad weer op in de vijftiger jaren. Er werd vooral op massaprouktie gemikt, zodat Thonet meubels steeds vaker in openbare gebouwen werden gebruikt. Ook nu komen oude succesvolle modellen opnieuw in produktie. Het Daumstoeltje werd in 1960 opnieuw in de collectie opgenomen onder de naam "stoel nr 214".
In de jaren zeventig en tachtig gaat Thonet voor projectmeubels van bekende ontwerpers. De laminaatstoel S320 van Ulrich Bohme en Wulf Schneider wordt een groot succes en won verschillende internationale prijzen.
Thonet bestaat ondertussen reeds 192 jaar en de antieke Thonet's zijn echte collector's items geworden. Ze zijn schaars en duur, om niet te zeggen vrijwel onbetaalbaar.
In 1869 verliep het patent van Thonet op de gebogen houten meubels. Kleine meubelfabrieken fabriceerden vanaf toen miljoenen Thonetstoelen. Een echteThonet is echter onmiddelijk herkenbaar : ze zitten comfortabeler en zijn mooier van vorm. Een stempel in de zitting bevestigd de echtheid. Dit kan een stempel zijn "Thonet" of het brandmerk GT (Gebruder Thonet). Ook kan je een echte van een copie Thonet onderscheiden omdat bij de imitaties het materiaal even dik is, terwijl bij de echte op de plaatsen waar de twee onderdelen bij elkaar komen meestal wat dunner zijn.
Gebruik alvast ook de oude Thonet catalogi (die trouwens een voorloper waren voor o.a. de huidige Ikea catalogus) voor een duidelijk overzicht van de meubels uit een bepaalde periode.
Qua onderhoud is een Thonetstoel een makkelijk meubel. Ze zijn ijzersterk, de meest kwetsbare plek is de rieten zitting en deze kan je bij Antiek en Interieur Den Ouden Overzet laten herstellen. Thonet gebruikte voor zijn stoelen altijd riet, herkenbaar aan de open geweven gaatjes.
(bron: Ariadne antiek cursus november 1994)
 
Terug naar het nieuwsoverzicht
Back to Top